«Ήγγικεν η ώρα» του Καλλικράτη

"Ήγγικεν η ώρα να μπούμε στην τελική ευθεία για το πρόγραμμα ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ. Ένα πρόγραμμα, το οποίο χωρίς αμφιβολία θα επηρεάσει αποφασιστικά, καθοριστικά το παρόν και το μέλλον της Αυτοδιοίκησης, του κράτους, άρα κατ’ επέκταση και της κοινωνίας και των πολιτών." Αυτά δήλωσε ο Υπουργός Εσωτερικών κος Γιάννης Ραγκούσης μιλώντας στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΚΕΔΚΕ.

Ο κ. Ραγκούσης επισήμανε ότι: το πρόγραμμα ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ είναι μία πολύ μεγάλη θεσμική αλλαγή στη χώρα, που όπως σωστά όλοι αναγνωρίζουν, μία αλλαγή από αυτές που δεν γίνονται ούτε συχνά ούτε κάθε δεκαετία, θα έλεγε κανείς. Πιθανότατα, όσον αφορά το μέγεθός της και τον ενιαίο χαρακτήρα της, που ταυτόχρονα ακουμπά τον Α’ τον Β’ αλλά και το επίπεδο της αποκεντρωμένης κρατικής υπόστασης, ως τέτοιο δεν έχει προηγούμενο.
Και υπό αυτή την έννοια βρισκόμαστε στην τελική ευθεία μίας πολύ μεγάλης αλλαγής που εμείς πιστεύουμε ότι πέρα από τα θεσμικά, τα αυτοδιοικητικά, τα κοινωνικά χαρακτηριστικά, έχει και μείζονα εθνικά χαρακτηριστικά.
Και αυτό όχι μόνο λόγω της συγκυρίας, την οποία διέρχεται η χώρα μας, μία συγκυρία εξαιρετικά δύσκολη, η πιο δύσκολη από το ’74 και μετά, αλλά και λόγω του γεγονότος ότι αυτές οι αλλαγές σίγουρα θα επηρεάσουν την πορεία της χώρας.

Ο υπουργός Εσωτερικών ανέφερε ότι: μέσα στο Μάιο ο Καλλικράτης θα ψηφιστεί ώστε οι εκλογές να γίνουν για τους νέους δήμους και τις περιφέρειες το Νοέμβριο κανονικά και βεβαίως να αναλάβουν τη λειτουργία τους την 1η Ιανουαρίου 2011.

Σχετικά με τις αρμοδιότητες σημείωσε...

Οι Δήμοι πέραν των αρμοδιοτήτων που σήμερα ασκούν, αναλαμβάνουν την άσκηση, στο πλαίσιο του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ, των αρμοδιοτήτων εκείνων που προσιδιάζουν στον Α’ Βαθμό Αυτοδιοίκησης ώστε να εξασφαλίζουν την καλύτερη διαχείριση των τοπικών υποθέσεων και, βεβαίως, την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών.
Κύρια σημεία.
Οι πολεοδομικές αρμοδιότητες που σήμερα ασκούνται στο Β’ Βαθμό, μεταφέρονται στον Α’. Έτσι, παραδείγματος χάριν, η έκδοση οικοδομικών αδειών, ο έλεγχος μελετών, αλλά και κάθε συναφούς χαρακτήρα αρμοδιότητες και πράξεις εφαρμογής μεταφέρονται στους δήμους.
Για το σκοπό αυτό ενισχύονται και από το προσωπικό των τεχνικών υπηρεσιών δήμων και κοινοτήτων που καταργούνται και το προσωπικό τους μεταφέρεται στους δήμους.
Στους δήμους μεταφέρονται οι πολιτικές για την πρόνοια, καθώς και οι προνοιακές υπηρεσίες που σήμερα ασκούνται στον Β’ Βαθμό, ενώ ταυτόχρονα αναλαμβάνουν, παραδείγματος χάριν, την έκδοση πιστοποιητικών οικονομικής αδυναμίας, την χορήγηση κάρτας αναπηρίας, την καταβολή επιδομάτων, την χορήγηση άδειας, ίδρυσης και λειτουργίας ιδρυμάτων παιδικής πρόνοιας σε ιδιώτες καθώς και σε συλλόγους και σωματεία. Την χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας ιδιωτικών παιδικών ή βρεφονηπιακών σταθμών.
Το ίδιο ισχύει στον τομέα της υγείας και της δημόσιας υγιεινής.
Οι δήμοι αναλαμβάνουν τις σχετικές αρμοδιότητες, εποπτικές και άλλες, όπως την οργάνωση διενέργειας εμβολιασμών, την υλοποίηση προγραμμάτων δημόσιας υγιεινής, που οργανώνονται από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ή από άλλους φορείς ή και χρηματοδοτούνται από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στον τομέα της παιδείας, το σχολείο γίνεται αποκλειστικά υπόθεση του Δήμου. Αναλαμβάνουν τις αρμοδιότητες για ανέγερση σχολείων και την κατανομή πιστώσεων στις σχολικές επιτροπές για την επισκευή και συντήρηση των σχολικών κτιρίων.
Από τον Β’ Βαθμό οι δήμοι αναλαμβάνουν την μεταφορά μαθητών από τον τόπο διαμονής στο σχολείο φοίτησης.
Εντός των διοικητικών τους ορίων μπορούν να αποφασίζουν την διακοπή μαθημάτων λόγω έκτακτων συνθηκών.
Αποκτούν, επίσης, αρμοδιότητες στον τομέα της δια βίου μάθησης, όπως τη δυνατότητα ίδρυσης της λειτουργίας και εποπτείας κέντρου δια βίου μάθησης, όπως σχολές γονέων και κέντρα κατάρτισης ανηλίκων.
Στον τομέα του εμπορίου, οι δήμοι αναλαμβάνουν τη δυνατότητα έκδοσης αποφάσεων για την ίδρυση, τη διάλυση και τον καθορισμό του τρόπου λειτουργίας των λαϊκών αγορών, την συγκρότηση επιτροπών για τον έλεγχο των πωλητών, παραγωγών και επαγγελματιών των λαϊκών αγορών, την εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας για την χορήγηση αδειών εκμετάλλευσης περιπτέρων και άλλα.
Στον τομέα της τοπικής ανάπτυξης, οι δήμοι αποκτούν τη δυνατότητα για τη μελέτη και την εκτέλεση έργων τεχνικής υποδομής τοπικής σημασίας που αφορούν στην γεωργία, στην κτηνοτροφία, κτηνοτροφία και αλιεία. Και ιδίως αυτών που σχετίζονται με την αγροτική οδοποιία.
Αναλαμβάνουν την άσκηση εποπτείας των τοπικών οργανισμών εγγείων βελτιώσεων.
Στον τομέα των μεταφορών, αναλαμβάνουν όσες αρμοδιότητες εμπίπτουν με τις αστικές τοπικού επιπέδου αρμοδιότητες, όπως παραδείγματος χάριν τα σχετικά με τις γραμμές των λεωφορείων.
Στους δήμους μεταφέρονται και οι αρμοδιότητες του Β’ βαθμού στα ζητήματα αστικής και δημοτικής κατάστασης.
Υπογραμμίζεται μεταφορά αρμοδιοτήτων για το νομοσχέδιο ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ σημαίνει μεταφορά του αντίστοιχου προσωπικού και των σχετικών πόρων. Η αρχή αυτή θα τηρηθεί απαρέγκλιτα. Δεν θα επαναληφθεί, δηλαδή, το φαινόμενο να μεταφέρονται απλώς ευθύνες χωρίς την εξασφάλιση των απαραίτητων προϋποθέσεων.

Όσον αφορά τα εκλογικά ζητήματα ο κος Ραγκούσης ανέφερε: Ίσως εδώ έχει από την μέχρι τώρα ανάλυσή μας διαπιστωθεί και η μόνη απόκλιση στις καταρχήν προσεγγίσεις μας. Αυτή αφορά στον τρόπο με τον οποίο θα οργανώνεται η εκλογική περιφέρεια στο πλαίσιο των Καλλικράτειων δήμων.
Καταρχήν να πούμε ποια είναι η κοινή μας αφετηρία. Η κοινή μας αφετηρία είναι ότι αποδεχόμαστε την ανάγκη διασφάλισης, και εμείς και η Αυτοδιοίκηση, της αναλογικής εκπροσώπησης των δημοτών κάθε συνενούμενου Δήμου, ανάλογα βεβαίως με τον πληθυσμό του στο νέο Δημοτικό Συμβούλιο. Αυτή είναι η κοινή μας αφετηρία.
Όπως γνωρίζετε, αρχικά στο κείμενο της διαβούλευσης προτείναμε η εκλογή των δημοτικών συμβούλων που αναλογούν σε κάθε συνενούμενο Δήμο να γίνεται από τους αντίστοιχους δημότες.
Στην πρόταση της ΚΕΔΚΕ, οι δημοτικοί σύμβουλοι προτείνεται να ψηφίζονται από το σύνολο των ψηφοφόρων του νέου Δήμου και να εκλέγονται με ποσόστωση ανάλογη με τον πληθυσμό του κάθε συνενούμενο Δήμου.
Το σχήμα αυτό, δυστυχώς, φαίνεται ότι εγείρει σοβαρές συνταγματικές επιφυλάξεις. Και όπως είπαμε από την προηγούμενη αναφορά, είμαστε υποχρεωμένοι να αποφύγουμε κάθε ρύθμιση που θα μπορούσε να αμφισβητηθεί. Πόσο μάλλον μια τέτοια ρύθμιση που αφορά τον τρόπο εκλογής και συγκρότησης των δημοτικών συμβουλίων, άρα το κέντρο λήψης αποφάσεων του Δήμου.
Πρέπει για αυτό, και αυτό θα κάνουμε, να συζητήσουμε διεξοδικά ώστε να καταλήξουμε και εδώ σε μια απόλυτα ασφαλή λύση που θα λαμβάνει υπόψη της, θα μεριμνά και θα επιτυγχάνει να υλοποιεί τον στόχο που η Αυτοδιοίκηση θέλει και τον οποίο σας προανέφερα προηγουμένως.

Όσον αφορά στην χωροθέτηση των δήμων είπε:
Όπως έχουμε δεσμευτεί, η πρόταση για την χωροθέτηση θα δημοσιοποιηθεί αμέσως μετά την ολοκλήρωση του νομοθετικού πλαισίου, το αμέσως δηλαδή προσεχές διάστημα.
Είναι γνωστό ότι τα κριτήρια του Καλλικράτη βασίζονται σε αυτά της Κυλλήνης. Είχαμε μιλήσει για έως 370 δήμους και μάλιστα, ενώ αρχικά αυτή η επιλογή είχε προκαλέσει κάποιες εύλογες συζητήσεις, νομίζω ότι τώρα μας δίνεται πολύ απλά η δυνατότητα να εξηγήσουμε την αξία εκείνης της αναφοράς.
Γιατί το είχαμε κάνει αυτό; Το είχαμε κάνει προκειμένου σε μία εθνική κλίμακα και χωρίς να έχουμε κατά νου νομό – νομό, δήμο – δήμο, χωρίς βεβαίως να υπάρχει καμία χωροθέτηση, να προσανατολίσουμε και την τάξη μεγέθους που προκύπτει από την εφαρμογή των κριτηρίων.
Όπως γνωρίζετε αυτή η τάξη μεγέθους δεν είναι αυθαίρετη. Οι μελέτες της αυτοδιοίκησης και αναφορές των στελεχών της, των εκπροσώπων της, είχαν κάνει αναφορές τέτοιου τύπου με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, είτε αριθμητικά, είτε ποσοστιαία.
Πάντως είναι σαφές ότι αποδείχθηκε σκόπιμη η αποσαφήνιση της τάξης μεγέθους, γιατί ήδη υπάρχει ένας προβληματισμός που εύκολα εμείς μπορεί πια να αποδείξουμε ότι δεν είναι βάσιμος και δεν μας αφορά.
Σας λέω ένα παράδειγμα χαρακτηριστικό που το χρησιμοποιούμε σε αντίστοιχες συζητήσεις. Εάν είχαμε ποτέ στο μυαλό μας ότι το μοντέλο που πρέπει στη χώρα, είναι να πάμε είτε για παράδειγμα σε πολύ μεγάλους δήμους, είτε να πάμε σε συνενώσεις πολύ μεγάλων δήμων, των 100.000, των 70 – 75.000, δεν θα προέκυπτε ως τάξη μεγέθους ένας τέτοιος αριθμός σαν αυτόν που σας έχουμε αναφέρει, το μέχρι 370, αλλά θα πηγαίναμε σε αυτή τη περίπτωση σε προσεγγίσεις του τύπου, ότι ο νέος χάρτης αυτοδιοίκησης της χώρας θα περιλαμβάνει έως 150 δήμους.
Αυτό νομίζω ότι είναι κάτι το οποίο μπορεί εύκολα να το κατανοήσει κανείς. Από την άλλη, το αυτοδιοικητικό πρότυπο που ορίζεται από τις αρμοδιότητες, αλλά και το σύστημα διακυβέρνησης, το οποίο θεμελιώνει ο Καλλικράτης, αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να αντιστοιχεί σε βιώσιμους, εύρωστους, ισχυρούς δήμους.
Με λίγα λόγια, θέλουμε να μην κάνουμε άνω κάτω την Ελλάδα. Πρέπει να μην κάνουμε άνω κάτω την Ελλάδα κάθε 10 χρόνια. Πρέπει να αναλάβουμε εμείς πρώτοι την πολιτική ευθύνη, το όποιο πολιτικό κόστος μπορεί να συνεπάγεται η απόφασή μας, ώστε να πάμε σε αυτό που σήμερα εκτιμούμε ότι είναι ορθό και ωφέλιμο για τον τόπο.
Και όχι να καθυστερήσουμε τη λήψη αποφάσεων, ώστε ίσως κάποιοι άλλοι σε 4 – 5 χρόνια να χρειαστεί να ξανακάνουν ένα νέο κύμα συνενώσεων.

Ενώ ο κος Ραγκούσης προς το τέλος της ομιλίας του επισήμανε: Ο Καλλικράτης στην πραγματικότητα θέτει τα θεμέλια για μια νέα πολιτεία, περί αυτού πρόκειται. Θα μας προσφέρει και κάνουμε ήδη τα πάντα για αυτό, στέρεους οργανισμούς Αυτοδιοίκησης. Και στο Δήμο και στην Περιφέρεια αλλά και στην αποκεντρωμένη κρατική διοίκηση. Ικανούς να υποδέχονται και νέους αρμοδιότητες στην πορεία από το κεντρικό κράτους.
Θα ανοίξει έτσι το δρόμο ο Καλλικράτης, πιστεύουμε βαθιά, ώστε να περιοριστούμε στο τέλος σε ένα κυριολεκτικά επιτελικό κράτος απαλλαγμένο από κάθε αρμοδιότητα που μπορεί να ασκηθεί αποκεντρωμένα ή από την Αυτοδιοίκηση. Αυτή είναι χωρίς αμφιβολία μια διαδικασία επίπονη που θα απαιτήσει μια συνεχή προσπάθεια από όλους μας.