Δήμος Αλυζίας

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Ο Δήμος πήρε το όνομά του από την αρχαία πόλη της Αλυζίας, μια εκ των σπουδαιότερων πόλεων της αρχαίας Ακαρνανίας. Η παράδοση λέει πως ιδρυτής της ήταν ο γιος της Πηνελόπης γυναίκας του Οδυσσέα, Αλυζεύς.

Αρχαιολογικά κατάλοιπα και επιστολές δείχνουν ότι η πόλη έφτασε σε μεγάλη ακμή. Η πόλη εκτείνονταν από τον οικισμό που βρίσκεται σήμερα η Κάτω Κανδήλα μέχρι και το σημερινό Μύτικα στους όρμους "Βούλκος Καμηλαύκας" και "Βούλκος Σχασμάδας", όπου και βρίσκονταν το αγκυροβόλιο και τα ναυπηγεία της. Ενδεικτικό της ακμής ήταν το μέγεθος του πληθυσμού όπου σύμφωνα με επιστολές του Κικέρωνα έφτανε τους 30.000 κατοίκους.

Στους Αλεξανδρινούς χρόνους 350-250 π.Χ. η αρχαία Αλυζία γνώρισε μεγάλη ακμή, οπότε και κόπηκαν χάλκινα και ασημένια νομίσματα καθώς και αργυροί στατήρες.
Οι αρχαίοι Αλύζιοι ασχολούνταν κυρίως με τη γεωργία ,την κτηνοτροφία ,την αλιεία, τη ναυπηγική και το εμπόριο. Η επίκαιρη θέση της όμως, την έφερε σε επαφή τόσο με τους άλλους Ακαρνάνες και Λευκάδιους όσο και με τους Κορίνθιους και τους Αθηναίους. Αυτή η επικοινωνία της πόλης με την άλλη Ελλάδα έφερε τους Αλύζιους σε επαφή με τις τέχνες και τα γράμματα. Οι Αλύζιοι αγάπησαν ιδιαίτερα τη γλυπτική και έφεραν επιτόπου τους καλύτερους γλύπτες της εποχής μεταξύ των οποίων και ο ξακουστός Λύσιππος, για να κοσμήσουν την πόλη και τα ιερά της. Έργο του Λυσίππου ήταν "Οι 12 Άθλοι του Ηρακλέους", βρίσκονταν στη σημερινή θέση Βούλκος και αναπαριστούσε τους άθλους του Ηρακλή. Δυστυχώς όμως μεταφέρθηκε στη Ρώμη επί Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Έργα του Λυσίππου κοσμούσαν και το τέμενος του Απόλλωνα καθώς και το Καστρί.

Στους Ρωμαϊκούς χρόνους, οι Αλύζιοι αναγνώρισαν την κυριαρχία τους και έγιναν σύμμαχοι τους το 197 π.Χ. οπότε και η πόλη συνέχισε την ακμή της σε αντίθεση με τις άλλες Ακαρνανικές πόλεις. Αυτό όμως θα κρατήσει μέχρι και τη ναυμαχία του Ακτίου 31 π.Χ. όταν οι Αλύζιοι υποχρεώνονται σε αναγκαστική μετοίκηση από τον Οκταβιανό για να ιδρυθεί η Νικόπολη. Όσοι Αλύζιοι αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν τη γη τους κατέφυγαν στις γύρω περιοχές όπου και ίδρυσαν τέσσερα νέα κεφαλοχώρια. Από αυτά προήλθαν αργότερα τα σημερινά Κανδήλα, Βάρνακας, Παναγούλα και Αρχοντοχώρι. Στα νέα αυτά χωριά κατέφευγαν οι Αλύζιοι για να προστατευτούν από τους κατά καιρούς κατακτητές.

Η αρχαία Αλυζία γνώρισε μεγάλη ακμή ενδεικτικό της ακμής αυτής ήταν και η Πύλη της Αρχαίας Αλυζίαςοχυρωματική τέχνη που άκμασε για την προστασία της πόλης. Σήμερα στην περιοχή σώζονται τα τείχη της Αρχαίας Αλυζίας κατασκευασμένα σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα. Άλλα τμήματα έγιναν από ακατέργαστους ογκόλιθους και άλλα από κατεργασμένα μεγάλα λιθάρια σε παραλληλεπίπεδο σχήμα. Τα ερείπια τεσσάρων αμυντικών πύργων συμπληρώνουν τα οχυρωματικά έργα που σώζονται από την αρχαιότητα.

Το αμυντήριο - παρατηρητήριο - Καστρί: Βρίσκεται στην κορυφή του βράχου Γλυπτά του Λυσσίπου στο Καστρίανατολικά της Αλυζίας,εντυπωσιάζει όχι μόνο με την κατασκευή του και την υδατοδεξαμενή του, αλλά και για τα γλυπτά που είναι λαξευμένα σε μονόλιθο βράχο μέσα στον πύργο,που αναπαραστούν τον Ασκληπιό και την Υγεία, τον Άρη και την Αθηνά. Σημαντικό έργοστο Καστρί ήταν και ο "Ροπαλοφόρος Ηρακλής" έργο του Λυσίππου που κοσμούσε την είσοδο του.

Ο Πύργος στη θέση "Γλώσσες": Κατασκευάστηκε από τους Αλύζιους ως αμυντήριο - παρατηρητήριο, αργότερα στη θέση του αμυντηρίου οι Βυζαντινοί έκτισαν το σωζόμενο φρούριο των Γλωσσών (πιθανόν τον 6ο αι. μ.Χ.).

Ο Πύργος του Αρχοντοχωρίου: Βρίσκεται σε απόσταση 4 χλμ από το Αρχοντοχώρι και στο δεξιό μέρος του δρόμου οδηγεί στην Κανδήλα. Ο πύργος αυτός χωρούσε 4 - 5 άτομα και μπορούσε να επισκοπεί όλο τον κόλπο.

Ερείπια έχουν απομείνει και από τον Πύργο στη θέση Αγριλιάς.

Δείγματα της ακμής της πόλης ήταν και το αρχαίο λίθινο φράγμα προς επίσχεσιν των υδάτων κοντά στην Αλυζία, γνωστό και με το όνομα "Της Γριάς το Πήδημα".

Είναι κατασκευασμένο στην έξοδο του ρέματος που κατέρχεται από το χωριό Βάρνακας στη θέση "Γλώσσες".

Αποτελείται από λιθόπλινθους τοποθετημένους εγκαρσίως επί της κοίτης του ρέματος σε 14 οριζόντιες στρώσεις και έχει μήκος 25 περίπου μέτρων.
Καθώς και ο αρχαίος ναός της Αρτέμιδος στη θέση Δρεμώνας. Τα ευρήματα δείχνουν ότι ο ναός υπήρξε σημαντικότατο λατρευτικό κέντρο της Θεάς, όχι μόνο για τους πολίτες της Αλυζίας αλλά ολόκληρης της Δυτικής Ελλάδας.
(Πηγή: http://www.alizia.gr)