"Μεταρρύθμιση του κράτους με καταλύτη την Αυτοδιοίκηση"

Άρθρο του Νομάρχη Αιτωλοακαρνανίας κου Θύμιου Σώκου στην εφημερίδα VETO της Κυριακής (11 Απριλίου 2010).

Στον ραγδαία μεταβαλλόμενο σημερινό κόσμο η μεταρρύθμιση του κράτους συνεχίζει να είναι το μεγαλύτερο διακύβευμα για την πολιτική προοπτική και το αναπτυξιακό μέλλον της χώρας μας.

Η σύγχρονη Δημοκρατία βάλλεται από την αχαλίνωτη δράση αδίστακτων ιδιωτικών κέντρων παγκόσμιας εμβέλειας, τα πανίσχυρα οικονομικά δίκτυα των οποίων αδυνατούν να ελεγχθούν από τους γνωστούς μηχανισμούς εθνικού, κοινωνικού και πολιτικού ελέγχου.
Και αυτό είναι μια τεράστια πρόκληση για την Πολιτεία.

O συγκεντρωτισμός της Κεντρικής Εξουσίας και η γραφειοκρατία υποσκάπτουν τις αναπτυξιακές δυνατότητες των τοπικών κοινωνιών. Αρμοδιότητες που θα έπρεπε να κατέχουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές δεν μεταβιβάστηκαν από το κράτος ενώ όσες μεταβιβάστηκαν προσκρούουν στην υποχρηματοδότηση καθιστώντας την ανάπτυξη στην περιφέρεια συνώνυμη της απλής διοικητικής διαίρεσης σε γεωγραφικά διαμερίσματα.

Κάτω από αυτό το μοντέλο οδηγηθήκαμε σε μια πληθυσμιακή και οικονομική υπερσυγκέντρωση στο κέντρο, σε μια πλήρη ανισορροπία στη χώρα. Το χάσμα μεταξύ κέντρου και περιφέρειας διευρύνεται.

Ο Έλληνας δε διαμένει πια στην Περιφέρεια.
Βάσει των στοιχείων της απογραφής του 2001, η πληθυσμιακή ανάπτυξη της περιόδου 1991 – 2001 στο υπόλοιπο Αττικής για παράδειγμα ήταν 24% και είναι πολύ μεγαλύτερη βάσει της πραγματικότητας.

Το κράτος αδυνατεί να παράσχει ποιοτικές υπηρεσίες στις προνοιακές δομές καθότι δεν υπάρχει κανένας κοινωνικός έλεγχος στη διοίκηση και στη λήψη αποφάσεων. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές δεν έχουν καμία γνώση και καμία συμμετοχή στη λειτουργία των Κέντρων Υγείας και των Νοσοκομείων.

Είναι αδιανόητο η Αυτοδιοίκηση στα θέματα υγείας και πρόνοιας να έχει το ρόλο του παρατηρητή κατά τη στιγμή που, ως γνώστης των τοπικών συνθηκών, οφείλει να διαδραματίζει κεντρικό ρόλο.
Μια πληθώρα υποδομών επί παραδείγματι αεροδρομίων, λιμανιών, γεφυρών αξιοποιούνται ελάχιστα, αρδευτικά έργα που κόστισαν τεράστια ποσά παραμένουν αναξιοποίητα ενώ δεν υπάρχει η δυνατότητα στοιχειώδους συντήρησης.
Εκλείπουν οι απαραίτητες υποδομές που θα αξιοποιήσουν τις υπάρχουσες με αποτέλεσμα να χειμάζεται ένα τεράστιο επενδεδυμένο κεφάλαιο υποσκάπτοντας έτσι την προοπτική ανάπτυξης μιας ευρύτερης περιοχής και το μέλλον των πολιτών.

Είναι αυτό το τέλος του δρόμου; Η ελπίδα εξέλειπε;
Η απάντηση είναι ένα ηχηρό «όχι».
Η ελπίδα είναι άσβεστη φλόγα και μετουσιώνεται σε ανάπτυξη αν το κράτος στηρίξει τους θεσμούς της αυτοδιοίκησης ώστε μαζί με το όνομα να έχουν και την ουσία.
Για να υπάρξει ανάπτυξη στην ελληνική περιφέρεια πρέπει να υπάρξει αλλαγή του μοντέλου διοίκησης.

Η χώρα διαθέτει εκατοντάδες φορείς εκ των οποίων ελάχιστοι έχουν θέση σε ένα κράτος που λειτουργεί με έναν σύγχρονο τρόπο στην υπηρεσία των πολιτών και της ανάπτυξης.

Για να εκπληρώσει το Κράτος την αποστολή του, που είναι να υπηρετεί την ισόμερη ανάπτυξη, θα πρέπει να είναι αποκεντρωμένο και αποτελεσματικό. Πρέπει να μετατραπεί από κράτος που στηρίζεται στους φορείς και στους οργανισμούς, σε κράτος θεσμών.
Τέτοιοι θεσμοί είναι μόνο οι θεσμοί της αυτοδιοίκησης.

Οι τοπικές αρχές θα πρέπει να είναι πράγματι αρχές με εξουσίες, με αρμοδιότητες, με πόρους.
Χρειάζεται ένα νέο μοντέλο κράτους που θα μπορέσει να αξιοποιήσει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τις δυνατότητες που έχει κάθε περιοχή ξεχωριστά.

Ο ισχυρός δήμος και η ισχυρή Β΄ βαθμού αυτοδιοίκηση θα αναγνωρίσουν και θα προωθήσουν τις υποδομές που χρειαζόμαστε για να πετύχουμε την ορθολογική και ισόρροπη ανάπτυξη, θα στοχεύσουν σε παραγωγικές δράσεις που θα πλαισιώσουν και θα αξιοποιήσουν το απαξιωμένο επενδεδυμένο κεφάλαιο δημιουργώντας ένα ικανό αναπτυξιακό πλέγμα υποδομών, μεταφορών και υπηρεσιών για τους εργαζόμενους και την οικονομία.

Ισχυρές οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα επέμβουν με τη γνώση της τοπικής πραγματικότητας και θα διαμορφώσουν τον προγραμματισμό, τη διασπορά και την εύρυθμη λειτουργία των δομών κοινωνικής φροντίδας και υγείας βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής και αποδεικνύοντας έμπρακτα το ενδιαφέρον της πολιτείας για τον πολίτη.
Μια πραγματικά αποτελεσματική τοπική αυτοδιοίκηση θα ανατρέψει τις καταστάσεις που κρατάνε την δυναμική αυτού του λαού δεμένη χειροπόδαρα, που κρατάνε τους Έλληνες επιστήμονες και επενδυτές μακριά από την παραγωγική και επενδυτική δραστηριότητά τους και θα ενισχύσει την απασχόληση και την κοινωνική συνοχή.
Υπάρχει λοιπόν ελπίδα και αυτή είναι η μεταρρύθμιση του κράτους με πρωταγωνιστή την Αυτοδιοίκηση.

Μια ισχυρή Αυτοδιοίκηση που θα μετουσιώσει την ελπίδα σε κοινωνική κατάκτηση και αναπτυξιακή πραγματικότητα.