Θ. Σώκος: "Δυστυχώς είναι αμφίβολο κατά πόσο η αιρετή Περιφέρεια θα μπορέσει να δώσει λύσεις, γιατί ήδη άρχισαν εκπτώσεις στον Καλλικράτη"

ΣΗΜΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΝΟΜΑΡΧΗ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΘΥΜΙΟΥ ΣΩΚΟΥ ΣΤΗΝ ΔΙΑΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΓΓΕΙΟΒΕΛΤΙΚΩΝ. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ»(ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΕΙΟ ΜΕΓΑΡΟ ΑΓΡΙΝΙΟΥ 2/10/2010)

Η παραγωγική ικανότητα μιας οικονομίας είναι ο ακρογωνιαίος λίθος ανάπτυξης και ευμάρειας.
Η παραγωγή του αγροτικού τομέα ακολουθεί μια φθίνουσα και αντικειμενικά προβληματική πορεία, γεγονός που αναδεικνύει την ουσία του βασικότερου ζητήματος της αγροτικής παραγωγής, την άρδευση.
Από τον πόλεμο και μετά, ο αγώνας και η αγωνία των παραγωγών ήταν να αποκτήσουμε αρδευτικά δίκτυα, να πάει νερό στο χωράφι ώστε να έχουμε παραγωγή προϊόντων, να αξιοποιηθεί η γη.
Σήμερα η κατάσταση έχει αντιστραφεί.
Έχουμε χιλιάδες στρέμματα αρδευόμενων εκτάσεων που δεν καλλιεργούνται και μάλιστα σε περιοχές που υπάρχουν αρδευτικά έργα τα οποία έχουν κοστίσει δισεκατομμύρια στο ελληνικό Κράτος.
Ο παραγωγός αδυνατεί να παράξει προϊόντα που να του αποδίδουν εισόδημα γιατί το κόστος παραγωγής είναι τεράστιο.
Ένας παράγοντας που επιβαρύνει το κόστος παραγωγής, είναι το ακριβό τέλος άρδευσης.
Διαθέτουμε ένα πλούσιο υδατικό δυναμικό, η μη ορθολογική αρδευτική χρήση του οποίου το κάνει πολύ ακριβό.
Έχουμε έργα, ένα τεράστιο επενδυμένο κεφάλαιο δισεκατομμυρίων του ελληνικού δημοσίου το οποίο κάθε μέρα που περνά απαξιώνεται.
Το σύστημα άρδευσης στην Αιτωλοακαρνανία, στην Ηλεία και σε άλλες περιοχές της χώρας είναι σε πλήρη κατάρρευση. Κι αυτό συμβαίνει επειδή κανένας δεν φρόντισε μετά από τον πόλεμο να το αναζωογονήσει.
Πρόκειται για ένα σύστημα που απέδωσε εκπληκτικά αποτελέσματα στις δεκαετίες του 60-70-80 αλλά από ένα σημείο και μετά άρχισε να φθίνει και να αποσυντίθεται.
Αυτή η χρονίζουσα απαξίωση των αρδευτικών δικτύων έχει ως αποτέλεσμα σήμερα να έχουμε μια σοβαρή κρίση στην άρδευση που συμπυκνώνεται σε δύο κύριες συνιστώσες: το νερό είναι ακριβό χωρίς να αρδεύει τη στιγμή που πρέπει τις καλλιέργειες, ενώ παράλληλα σοβεί μια δομική κρίση διοίκησης στους ΓΟΕΒ αλλά και στους ΤΟΕΒ.
Το 1958 ήταν πραγματικά μια χρονιά ορόσημο για τα θέματα του αγροτικού τομέα στη χώρα μας, η σύσταση των ΤΟΕΒ.
Ήταν για την εποχή εκείνη ένας πρωτοποριακός νόμος, ένα αποδοτικό σύστημα αυτοδιαχείρισης των υδάτινων πόρων, παρά τις όποιες ελλείψεις.
Το σύστημα αυτό πραγματικά λειτούργησε μέχρι το 1994 σε συνεργασία και με τη φροντίδα του Κράτους, την οποία παρείχε ο διορισμένος Νομάρχης και οι υπηρεσίες Εγγείων Βελτιώσεων.
Οι υπηρεσίες των Εγγείων Βελτιώσεων ήταν υποστηρικτικές των ΤΟΕΒ και των ΓΟΕΒ ενώ στο πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ο κάθε διορισμένος Νομάρχης διέθετε το 40% του προϋπολογισμού του για έργα στον γεωργικό τομέα.
Σήμερα στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης δεν γνωρίζουν ότι ο αιρετός Νομάρχης δεν έχει καμία αρμοδιότητα ως προϊστάμενος των ΓΟΕΒ και ΤΟΕΒ.
Δεν γνωρίζει το Υπουργείο, και αυτό αποδεικνύεται με επίσημα έγγραφα και αλληλογραφία, ότι το σύστημα δεν διοικείται όπως πριν το 1994.
Έχουν μείνει πολύ πίσω και γι’ αυτό υπονομεύει το Υπουργείο την οποιαδήποτε πορεία, γιατί δεν γνωρίζει ότι η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να κάνει κανένα έργο αν δεν υπογραφεί προγραμματική σύμβαση, της οποίας η υπογραφή είναι δύσκολη σε πολλές περιπτώσεις.
Το μεγάλο ζήτημα είναι τί πρέπει να γίνει ώστε να έχουμε νερό για τα χωράφια, φθηνό νερό και στην ώρα που το χρειάζεται ο παραγωγός.
Θα πρέπει να αναζητήσουμε πειστικές και αποτελεσματικές απαντήσεις για το τί πρέπει να γίνει ώστε να έχουμε έργα στα χωράφια μας με συμφέρον κόστος.
Θα πρέπει ενδεχομένως να αντιγράψουμε άλλα μοντέλα και να οδεύσουμε με παραγωγική διάθεση στο μέλλον, που δεν περιμένει.
Ήδη είμαστε πολύ πίσω, έχουμε χάσει χρόνο. Χρειάζονται πρωτοβουλίες και το μοντέλο δεν μπορεί παρά να είναι κοντά στο πρόβλημα ώστε να δώσει λύσεις.
Χρειαζόμαστε αντιπροσωπευτικότερες διοικήσεις στους ΤΟΕΒ.
Είναι επιτακτική η ανάγκη να υπάρξουν οργανισμοί ΤΟΕΒ στα όρια του κάθε δήμου, με ουσιαστική συμμετοχή των Δήμων και βεβαίως με θεσμοθετημένο ρόλο και παρουσία των αγροτών.
Το μοντέλο λειτουργίας των δημοτικών επιχειρήσεων, ύδρευσης και αποχέτευσης δεν μπορεί παρά να μας προβληματίσει θετικά.
Δυστυχώς είναι αμφίβολο κατά πόσο η αιρετή Περιφέρεια θα μπορέσει να δώσει λύσεις, γιατί ήδη άρχισαν εκπτώσεις στον Καλλικράτη.
Σήμερα, ένα σχεδόν μήνα πριν τις εκλογές, τα Υπουργεία Υποδομών και Εθνικής Οικονομίας μεταθέτουν στην “Εγνατία ΑΕ” όλα τα έργα του ΕΣΠΑ συμπεριλαμβανομένων και των συντηρήσεων και βελτιώσεων των αρδευτικών έργων.
Ο Περιφερειάρχης δεν θα μπορεί να πραγματοποιεί τέτοια έργα μιας και ήδη δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η σύσταση της “Εγνατίας ΑΕ” για τους νομούς της Βόρειας Ελλάδας και το Αιγαίο και σύντομα θα δημοσιευθεί και για την περιοχή μας.
Όλα τα έργα θα εξαρτώνται από τον διορισμένο πρόεδρο της κρατικής ανώνυμης κατασκευαστικής εταιρίας.
Η παντοδυναμία αυτής της κρατικής ανώνυμης εταιρίας ακυρώνει το ρόλο του Περιφερειάρχη και του Δημάρχου σε σχέση με τα έργα του ΕΣΠΑ και κατ’ επέκταση τα έργα συντήρησης αρδευτικών έργων.
Το σύστημα κεντρικής εξουσίας είναι τόσο σκληρό που δεν είναι διατεθειμένο να εκχωρήσει τίποτα.
Αν δεν δημιουργήσουμε μόνοι μας συνθήκες ανατροπής αυτού του υπερσυγκεντρωμένου συστήματος, κανένας “Καλλικράτης” δεν θα βοηθήσει.
Πρέπει λοιπόν να πάρουμε την υπόθεση της άρδευσης στα χέρια μας
Είναι αδίρητη αναγκαιότητα να υποχρεώσουμε την κυβέρνηση να δει το θέμα της άρδευσης μέσα από αποκεντρωμένους θεσμούς.
Μόνο με φορείς διοίκησης που δραστηριοποιούνται κοντά στο πρόβλημα μπορούμε να εξασφαλίσουμε τόσο το φθηνό νερό άρδευσης, όσο και τα άρτια συντηρημένα έργα, βασικούς καταλύτες για την παραγωγή στην ελληνική ύπαιθρο.
Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης πρέπει να χαράσσει μόνο πολιτική και να συνεισφέρει εκεί που πρέπει και η πολιτική ηγεσία επιβάλλεται να διεκδικεί κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από Εθνικούς πόρους για τον αγροτικό τομέα.
Το πρόγραμμα “Αλέξανδρος Μπαλτατζής” είναι η αποθέωση του πελατειακού συστήματος καθώς ο τρόπος με τον οποίο καταρτίστηκε το πρόγραμμα προέκρινε μόνο όποιον είχε “υψηλές γνωριμίες” να παίρνει έργο.
Παρότι έχουμε ένα Κράτος το οποίο είναι πρόθυμο να ξοδέψει εκατομμύρια ευρώ για έργα αμφίβολης αποτελεσματικότητας, την ίδια στιγμή δεν δίνει ούτε ένα ευρώ για να συντηρηθούν τα απαραίτητα για την παραγωγή έργα άρδευσης.
Εμείς στη Νομαρχία Αιτωλοακαρνανίας θέσαμε ένα κυρίαρχο στόχο στο πρόγραμμα “Αλέξανδρος Μπαλτατζής” με τη συνεργασία όλων των φορέων:
Συντήρηση και εκσυγχρονισμός όλου του πεπαλαιωμένου αρδευτικού δικτύου στο νομό.
Υπάρχει μια εμμονή της ελληνικής Πολιτείας, του συνόλου του πολιτικού κόσμου με φωτεινή εξαίρεση το ΣΥΡΙΖΑ και τη Δημοκρατική Αριστερά, για το μεγαλύτερο έγκλημα, αυτό της εκτροπής του Αχελώου. Πρόκειται για ένα έργο που κοστίζει στον Έλληνα φορολογούμενο όσο θα χρειαζόταν να συνδεθεί με αυτοκινητόδρομο σύγχρονων προδιαγραφών Εγνατίας Οδού, το Διδυμότειχο με το ακρωτήριο του Ταινάρου. Είναι ένα έργο που δε θα κάνει ποτέ απόσβεση.
Είναι ένα έργο που γίνεται μόνο για τους εργολάβους.
Οι αναληθείς αιτιάσεις περί ερημοποίησης του θεσσαλικού κάμπου λέγονται από εκείνους που ερημοποίησαν τον Θεσσαλικό κάμπο αφού αποξήραναν, ως μεγάλο έργο το 1962, τη λίμνη της Κάρλας υποβαθμίζοντας τον υδροφόρο ορίζοντα.
Ο μερικός επαναπλημμυρισμός της λίμνης Κάρλας οδήγησε αμέσως σε αποτελέσματα τέτοια σαν του φετινού καλοκαιριού όπου δεν ακούστηκε ούτε μια κουβέντα για έλλειψη νερού στη Θεσσαλία.
Θα μπορούσαν να γίνουν σειρά φραγμάτων στα ποτάμια και στους παραποτάμους της Θεσσαλίας για να αξιοποιηθεί πολλαπλά το νερό και στη λίμνη Πλαστήρα και στο φράγμα του Σμόκοβου.
Έργα σαν του Σμόκοβου μπορούν να γίνουν δεκάδες όπως έλεγε και ο κ. Θ. Ξανθόπουλος, καθηγητής Υδραυλικής στο Πολυτεχνείο, ο οποίος όμως ως υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ έκανε άλλα.
Το ΥΠΕΧΩΔΕ ανέθετε παράνομα στους εργολάβους να κατασκευάσουν το φράγμα στη Συκιά. Σήμερα, εντελώς παρασκηνιακά και μέσα από περίεργες αναθέσεις μελετών καθ’ υπαγόρευση, διατείνονται ότι θα καταρρεύσει ένα τμήμα της σήραγγας της εκτροπής του Αχελώου και θα υποβαθμιστεί ο υδροφόρος ορίζοντας.
Αυτά γίνονται σήμερα από ένα Κράτος σπάταλο και αναποτελεσματικό και θα πρέπει οι ίδιοι οι παραγωγοί, αυτοί που καλλιεργούν και δεν ζούνε από τις επιδοτήσεις, να το υποχρεώσουν να αλλάξει στάση.
Αν δεν παράξουν σ αυτή τη χώρα, αν δεν έχουν προϊόν, ουδείς θα δώσει σημασία στις αγωνίες και τα προβλήματα των παραγωγών.
Πρέπει να παράγουμε πρωτογενώς και να μην παρασυρόμαστε από λογικές κλεισίματος των δρόμων όπου οι προνομιούχοι της γης διεκδικούν περισσότερες επιδοτήσεις.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι πρωταγωνιστής στις αυριανές προκλήσεις.
Θα πρέπει να ενισχυθούν, να αξιοποιηθούν και να εμπλουτιστούν οι υποδομές των έργων.
Το εγγειοβελτιωτικό μοντέλο πρέπει να αλλάξει γιατί η κατάρρευσή του οδηγεί στην πλήρη καταστροφή της αγροτικής παραγωγής, της ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής.