Αχελώος: «Νέα» στοιχεία, παλιοί τακτικισμοί

Μόλις 2 μήνες πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές πληροφορούμαστε ότι οι νομικές υπηρεσίες του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων επεξεργάζονται στοιχεία από δύο νέες μελέτες και περιμένουν και μια τρίτη, έτσι ώστε τις επόμενες μέρες να καταθέσουν αίτηση μερικήaxeloosς ανάκλησης της απόφασης 141/2010 που διέκοπτε όλα τα έργα εκτροπής του Αχελώου έως ότου απαντηθούν τα 14 ερωτήματα που υπέβαλε στο ΔΕΚ το ΣτΕ.

Με αφορμή αυτούς τους ατυχείς χειρισμούς, η εκπρόσωπος τύπου των Οικολόγων Πράσινων Ελεάννα Ιωαννίδου, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας και οι πιθανές λύσεις του αφορούν το περιβάλλον και τον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας. Είναι ξεκάθαρο ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής θα πρέπει να επιληφθεί του θέματος. Το κυριότερο όμως που πρέπει να αντιληφθεί η κυβέρνηση είναι ότι δεν είναι δυνατόν να συνεχίσουμε ως χώρα να αντιμετωπίζουμε, με όρους περιβαλλοντικού βερμπαλισμού και με κοντόφθαλμες προεκλογικές σκοπιμότητες ως κριτήρια, σοβαρά προβλήματα που αφορούν χιλιάδες αγρότες και την κατάσταση του περιβάλλοντος»

Αναλυτικά
Βαθιά ανησυχία και προβληματισμό προκαλεί η διαφαινόμενη αλλαγή πλεύσης σε κεντρικές κυβερνητικές επιλογές στο θεμελιώδες θέμα της εκτροπής του Αχελώου.

Συγκεκριμένα, το Νοέμβριο του 2009 η καθ'ύλην αρμόδια υπουργός ΠΕΚΑ κ. Τίνα Μπιρμπίλη δήλωνε ότι θα σεβαστεί τη διαδικασία που μόλις είχε δρομολογήσει το ΣτΕ με την αποστολή 14 ερωτημάτων στο Δικαστήριο Ευρωπαικών Κοινοτήτων. Σχετικά με την αντιμετώπιση του υδατικού προβλήματος της Θεσσαλίας, έλεγε χαρακτηριστικά ότι θα εκπονηθεί συνολική μελέτη διαχείρισης λεκάνης απορροής και στα 3 διαμερίσματα που σχετίζονται με τον Αχελώο (Θεσσαλία, Ήπειρο και Δυτική Στερεά) και ότι στα σενάρια διαχείρισης θα εξεταστούν και άλλες λύσεις πέραν αυτής της εκτροπής.

Έκτοτε, οι μελέτες διαχείρισης προκηρύχθηκαν με καταληκτική ημερομηνία 30/4/2010 και βρίσκονται σε εξέλιξη. Απαντήσεις στα 14 ερωτήματα του ΣτΕ δεν έχουν ακόμα δοθεί, ενώ το ΣτΕ, με την 141/2010 αποφάσισε την αναστολή όλων των έργων που σχετίζονται με την εκτροπή, έως ότου ληφθούν απαντήσεις από το ΔΕΚ. Μάλιστα στα έργα εκτροπής συμπεριλήφθηκαν και αυτά στη Μεσοχώρα Τρικάλων, που πολλοί έχουν συστηματικά προσπαθήσει να παρουσιάσουν ως ανεξάρτητα από την εκτροπή.

Προσφάτως, όμως, και μόλις 2 μήνες πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές πληροφορηθήκαμε ότι οι νομικές υπηρεσίες του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων επεξεργάζονται στοιχεία από 2 νέες μελέτες και περιμένουν και μια τρίτη, έτσι ώστε τις επόμενες μέρες να καταθέσουν αίτηση μερικής ανάκλησης της απόφασης 141/2010. Η πρώτη μελέτη είναι από ομάδα εμπειρογνωμόνων και φιλοδοξεί να τεκμηριώσει ότι η ημιτελής σήραγγα εκτροπής κινδυνεύει να πέσει αν δε γίνουν έργα στήριξης. Η δεύτερη μελέτη προσπαθεί να τεκμηριώσει ότι καμιά αρνητική επίπτωση στο περιβάλλον δε θα υπάρξει από τα έργα στήριξης της σήραγγας. Η δε πολυαναμενόμενη τρίτη μελέτη είναι αγνώστου περιεχομένου και σχετίζεται με το φράγμα της Συκιάς. Σημειώνουμε ότι η Συκιά είναι το σημείο στο οποίο σχεδιάζεται να γίνει η εκτροπή 600 εκ κυβικών μέτρων νερού του Αχελώου προς τη Θεσσαλία. Η εξέλιξη αυτή εγείρει τρία εύλογα ερωτήματα:

1. Είναι πραγματικά νέα αυτά τα στοιχεία ώστε να τεκμηριώνουν αίτηση ανάκλησης της απόφασης αναστολής 141/2010 του ΣτΕ;

Καταθέτουμε στην κρίση των πάντων, απόσπασμα από το σκεπτικό της απόφασης 141/2010 που διέκοπτε όλα τα έργα εκτροπής: «Ειδικότερα, το Δημόσιο ισχυρίζεται ότι η συνέχιση των εργασιών στα τμήματα του έργου που βρίσκονται σε εξέλιξη, ήτοι στο φράγμα της Συκιάς και στη σήραγγα εκτροπής, ουδεμία δυσμενή επίπτωση θα έχει στο περιβάλλον, αφού στο μεν πρώτο έχουν ολοκληρωθεί κατά 95% οι εκσκαφές και απομένει μόνο η ανέγερση του φράγματος στην κοίτη του ποταμού, η οποία θα απορροφήσει τα υλικά εκσκαφών που έχουν εναποτεθεί στην κοίτη, ενώ το δεύτερο είναι έργο στήριξης των πρανών της ήδη διανοιγμένης σήραγγας αναγκαίο για την ευστάθεια της που επιβάλλεται να ολοκληρωθεί ώστε να αποφευχθεί η κατάρρευση των τοιχωμάτων της, γεγονός που θα αυξήσει το κόστος αποκατάστασης της σε περίπτωση απορρίψεως της αιτήσεως ακυρώσεως.»

Είναι σαφές ότι το ΣτΕ γνώριζε πολύ καλά τα επιχειρήματα του Δημοσίου για την ανάγκη στήριξης της σήραγγας και για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των έργων αυτών, καθώς και των άλλων, στο φράγμα της Συκιάς. Παρόλα αυτά αποφάσισε την αναστολή όλων των έργων. Προς τι λοιπόν η ανάγκη εκπόνησης 2 νέων μελετών, σχετικά με πράγματα που έχουν ακουστεί κι έχουν ήδη κριθεί από το ΣτΕ; Ποια η σκοπιμότητα της παρουσίασης των αποτελεσμάτων των 2 μελετών στη Βουλή από το βουλευτή Καρδίτσας του ΠΑΣΟΚ Ντίνο Ρόβλια στις αρχές Αυγούστου, πριν την πρόσφατη επανένταξή του στην κυβέρνηση ως υφυπουργού Περιφερειακής Ανάπτυξης;

Είναι απορίας άξιο πως η ίδια η κυβέρνηση, εν μέσω κρίσης, προχωράει σε express εκπονήσεις μελετών με έξοδα του ημιχρεωκοπημένου Δημοσίου, ενώ την ίδια στιγμή αναμένονται τα αποτελέσματα των μελετών διαχείρισης που σκοπό έχουν να δώσουν μια ολοκληρωμένη απάντηση για το έργο του Αχελώου. Αν τα διαχειριστικά σχέδια που έχει προκηρύξει το ΥΠΕΚΑ για τα υδατικά διαμερίσματα της Θεσσαλίας, της Ηπείρου και της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι δεν χρειάζεται να ακολουθήσει η Θεσσαλία το δρόμο της εκτροπής, τότε οι νέες μελέτες, αλλά και τυχόν νέα έργα, δεν θα αποτελούν περαιτέρω κατασπατάληση του δημοσίου χρήματος, όταν μάλιστα αυτό δεν περισσεύει;

2. Είναι δυνατόν να παρακαμφθεί η διαδικασία που έχει δρομολογήσει το ΣτΕ, δηλαδή οι απαντήσεις στα 14 ερωτήματα που έθεσε στο Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων; Μήπως δεν έχει γίνει κατανοητό ότι υπάρχει πιθανότητα από τις αναμενόμενες απαντήσεις να κριθεί ότι το έργο παραβιάζει την κείμενη ευρωπαϊκή νομοθεσία και άρα το ΣτΕ να καταλήξει σε τελεσίδικη απόφαση ενάντια σε όλα τα έργα εκτροπής ;

Άλλωστε, το βασικό σκεπτικό του ΣτΕ από το 1994 και μετά, στις καταδικαστικές αποφάσεις που εξέδιδε ήταν η ανάγκη συνολικής (κι όχι αποσπασματικής ανά έργο) Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της εκτροπής. Είναι πραγματικά θλιβερό πως όλες οι κυβερνήσεις και όλοι οι φορείς που υποστηρίζουν την εκτροπή διαχρονικά λειτουργούν σα να μην καταλαβαίνουν αυτή τη θεμελιώδη, αυτονόητη αρχή: Ο Αχελώος είναι ένας (!) και τα ευαίσθητα οικοσυστήματα με τα οποία αλληλεπιδρά δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται ως ασύνδετα τμήματα ανάλογα με το πως βολεύει την προεκλογική στόχευση των κομμάτων εξουσίας.

3. Είναι δυνατόν να παρακαμφθεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος για ένα τέτοιο έργο και να προσδοκάται η παρέμβαση μόνο του Υπουργείου Υποδομών για την γνωμοδότηση του έργου; Δηλαδή το έργο έχασε την περιβαλλοντική και ενεργειακή του διάσταση, για την οποία τόσο έχουν κοπιάσει οι υπερασπιστές του να πείσουν την κοινή γνώμη κατά καιρούς;

Είναι προφανές από τα παραπάνω ότι και πάλι επιχειρούνται τακτικισμοί που παρακάμπτουν θεσμούς με στόχο την επανέναρξη των έργων από την πίσω πόρτα, λίγο πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Τακτικισμοί που η κυβέρνηση ελπίζει ότι θα βοηθήσουν τους υποψηφίους της Θεσσαλίας να κάνουν μια εντυπωσιακή κάθοδο στις εκλογές, υποσχόμενοι για άλλη μια φορά τη γη της επαγγελίας στους Θεσσαλούς πολίτες, κρύβοντας όμως κάτω από το χαλί τα πραγματικά προβλήματα και ιδιαίτερα την έλλειψη σχεδίου της κυβέρνησης για την επίλυση τους.

Ως Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούμε ότι οι απαντήσεις στο υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας βρίσκονται στην εξοικονόμηση νερού και στη ριζική αναδιάρθρωση των καλλιεργειών. Επιμένουμε και αναμένουμε τα αποτελέσματα των σε εξέλιξη μελετών διαχείρισης λεκανών απορροής. Ευελπιστούμε να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να ξεπεράσουν σοβαρές παραλείψεις προηγουμένων. Ειδικότερα:

Ζητάμε ένα πραγματικά λεπτομερή ορισμό του μεγέθους του υδατικού προβλήματος της Θεσσαλίας πράγμα που δεν έκαναν οι προηγούμενες μελέτες λόγω έλλειψης στοιχείων για γεωτρήσεις, για μεθόδους άρδευσης, για συστήματα μεταφοράς νερού κ.α. Δεν είναι δυνατόν εν έτει 2010 αυτού του είδους οι πληροφορίες να εξακολουθούν να λείπουν από τις υπηρεσίες της ΚΥΥ, του ΥΠΕΚΑ, των περιφερειών και κυρίως να μην είναι διαθέσιμες σε κάθε ενδιαφερόμενο.

Ζητάμε να εξεταστούν σενάρια διαχείρισης που να περιλαμβάνουν δραστικά και συγκεκριμένα μέτρα εξοικονόμησης νερού.

Ζητάμε ρεαλιστικά «γεωργικά μίγματα», που να μην χαρακτηρίζονται όλα από αυξημένες ανάγκες νερού και από υδροβόρες καλλιέργειες.

Ζητάμε επιτέλους να οριστούν ποια ακριβώς είναι τα Υ/Η έργα της εκτροπής για να σταματήσει αυτή η αποσπασματική παρουσίαση τους κατά το δοκούν.

Ζητάμε να ληφθούν υπόψη οι οικονομικές επιπτώσεις από την κατακράτηση νερού στα σχεδιαζόμενα φράγματα της εκτροπής, σε όλα τα υπάρχοντα και σχεδιαζόμενα μεγάλα υδροηλεκτρικά έργα στον κάτω ρου του Αχελώου.

Ζητάμε σαφή τεκμηρίωση στην επιλογή των σεναρίων διαχείρισης που επίσης έλειπε από προηγούμενα διαχειριστικά σχέδια.

Ζητάμε την εξασφάλιση της πραγματικής συμμετοχής των πολιτών, των φορέων, και των κομμάτων στη φάση της διαβούλευσης των διαχειριστικών σχεδίων με σκοπό να βρεθεί η πραγματικά άριστη και βιώσιμη λύση για το θεσσαλικό κάμπο.

Το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας και οι πιθανές λύσεις του αφορούν το περιβάλλον και τον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας. Είναι ξεκάθαρο ότι το ΥΠΕΚΑ θα πρέπει να επιληφθεί του θέματος. Το κυριότερο όμως που πρέπει να αντιληφθεί η κυβέρνηση είναι ότι δεν είναι δυνατόν να συνεχίσουμε ως χώρα να αντιμετωπίζουμε σοβαρά προβλήματα που αφορούν χιλιάδες αγρότες και την κατάσταση του περιβάλλοντος με όρους περιβαλλοντικού βερμπαλισμού και με κριτήρια, κοντόφθαλμες προεκλογικές σκοπιμότητες. Η έλλειψη σεβασμού στις αποφάσεις του ΣτΕ και οι ενέργειες της κυβέρνησης, ενόψει και των αυτοδιοικητικών εκλογών, για ακόμη μια φορά επιβεβαιώνουν το θλιβερό γεγονός ότι ο Αχελώος προσφέρεται για πολιτικά παιχνίδια.

Φτάνει! Ο ελληνικός λαός και ειδικότερα ο λαός της Θεσσαλίας αξίζει κάτι καλύτερο!

(Πηγή: http://www.panaitoliki.gr/)